Notatki wizualne w edukacji (globalnej)
2020-11-16
Notatka wizualna to forma notatki, która korzysta nie tylko ze słów, ale także z rysunków, punktorów, strzałek czy pól tekstowych w formie znaków drogowych, wstęg czy używanych w komiksach dymków. Niemniej wszystkie elementy notatki powinny ze sobą współgrać i uzupełniać się nawzajem by była ona przejrzysta i zapewniała większe zrozumienie niż przy pomocy jedynie słów czy wyłącznie rysunków.
Notatki wizualne choć wykorzystują rysunki, nie mają nic wspólnego ze sztuką. Jest to sposób komunikacji dzięki któremu (Mikołajek, 2020, s. 113):
- informacje są odpowiednie wyselekcjonowane (np. ze spotkania, wykłady czy z książki);
- informacje są odpowiednio zorganizowane (ich układ jest przejrzysty i zachowuje zależności przyczynowo - skutkowe czy hierarchię informacji);
- informacje są odpowiednio zwizualizowane (chodzi zarówno o odpowiednią proporcję pomiędzy słowami i rysunkami, jak i o to by dobrze wybierać co nazwać a co zwizualizować);
- informacje mają atrakcyjną formę dzięki czemu chętniej się z niej uczymy czy uczymy innych ludzi;
Notatki wizualne sprzyjają procesowi myślenia wizualnego. Dan Roam, autor bestsellerowej książki: „Narysuj swoje myśli”, wyróżnia cztery jego etapy. Pierwszym jest patrzenie gdy w sposób bierny gromadzimy informacje, kolejnym jest zobaczenie który jest już ich selekcją i porządkowaniem. Trzecim etapem jest wyobrażanie sobie czyli widzenie czegoś w naszej głowie, czego fizycznie nie ma. Ostatnim zaś, jest przedstawianie informacji w celu ich wyjaśnienia (Roam, 2016, s. 11).
Obejrzyj krótki filmik o tym czym jest myślenie wizualne
tekst wykładu w języku polskim
Notatki wizualne ułatwiają zapamiętywanie i rozumienie treści. Są użyteczne by lepiej przyswoić książkę, którą czytamy, wykład którego słuchamy lub zapamiętać najważniejsze kwestie podnoszone podczas spotkania. Ułatwiają także napisanie dłuższego tekstu czy nauczanie każdego przedmiotu w sposób zdalny (uczennicom i uczniom łatwiej jest wówczas wyłapać większość informacji). Tworzenie notatki wizualnej jest procesem dzięki któremu rozwijamy swoją kreatywność, doskonalimy zdolności motoryczne i orientacje przestrzenną. Wymaga on większego skupienia i głębszej obserwacji niż zwykłe notowanie (Mikołajek, 2020, s. 79). Są one dobrym narzędziem zarówno w edukacji formalnej jak i pozaformalnej, zarówno w nauczaniu przedmiotów szkolnych, jak i treści z zakresu edukacji globalnej.
Bibliografia:
Dan Roam, 2016, Narysuj swoje myśli. Jak skutecznie prezentować i sprzedawać pomysły na kartce papieru (oryg. The Back of the Napkin), Wydawnictwo Helion.
Natalia Mikołajek, 2020, „Notatki wizualne”, Wydawnictwo MT Biznes.
Artykuł powstał w ramach projektu: „Myślenie wizualne w edukacji globalnej”.
Projekt jest współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej w 2020 roku.