2020-11-26

Storytelling to tworzenie opowieści. Opowieść to historia zawierająca strukturę – początek, rozwinięcie i zakończenie, jak i różne motywy. Ma ona również swojego bohatera. Opowieść jest połączeniem logiki i porządku wyrażanego za pomocą struktury i używanych słów z przejawami kreatywności będących użyciem odpowiednich emocji i zaangażowaniem zmysłów. Obie półkule naszego mózgu są stymulowane i zaangażowane pomagając nam zrozumieć dany problem czy zjawisko. Opowieści są archetypami, które przekazują wartości, zwyczaje i kulturę narodów bawiąc, ucząc i zmuszając do myślenia (Owen, 2011, s. 25).

Joseph Campbell to amerykański antropolog i religioznawca, specjalista w dziedzinie mitologii porównawczej, który w opublikowanej w 1949 roku książce pt. „Bohater o tysiącu twarzy”, przedstawił koncepcję monomitu. Jak zauważa, historia archetypowego bohatera jest pewnym ciągiem zdarzeń, powszechnie pojawiającym się w mitologiach świata (Burszta, 2013, s. XIII). Jest to uniwersalna opowieść zawierająca podobne zdarzenia takie jak pomoc sił nadprzyrodzonych czy próby wtajemniczenia, bez względu na kulturę. Warto jednak zaznaczyć, że niewiele mitów zawiera wszystkie fazy wędrówki bohatera. Kolejność ich występowania w opowieści też bywa różna (Burszta, 2013, s. XIV). To co je jednak łączy to pewna struktura, jak pisze Wojciech Burszta we wstępie do książki Campbella, „logika jest tutaj następująca – wyjście z orbis interior, wyprawa przez pełen niespodzianek orbis exterior i po zdobyciu tegoż, bezpieczny powrót w pierwotne, oswojone realia” (Burszta, 2013, s. XIII).

Koncepcja monomitu jest świetnym narzędziem edukacji globalnej ponieważ odnosi się do opowieści z całego świata, w tym m.in. z regionu Bliskiego Wschodu czy Azji Południowej. Została upowszechniona za sprawą cyklu telewizyjnych rozmów Billa Moyersa z Josephem Campbellem, które były emitowane w amerykańskiej telewizji. Antropolog opowiada w nim, iż bohater lub bohaterka to postać, która poświęciła się dla sprawy. Jego lub jej celem jest ocalenie ludzi lub obrona jakiejś idei. Campbell podkreśla, że „wszystkie te najrozmaitsze mitologie mówią nam o jednym i tym samym, najważniejszym poszukiwaniu. Opuszczasz świat, w którym żyjesz, i odchodzisz – zagłębiasz się w jakąś otchłań albo wędrujesz gdzieś daleko albo wspinasz się gdzieś wysoko. Tam odnajdujesz coś, czego w twoim mniemaniu brakowało światu, jaki przedtem zamieszkiwałeś” (Campbell, 2019, s. 149).

 

Bibliografia:

Wojciech Burszta, 2013, Wprowadzenie: Joseph Campbell i potrzeba mitu, w: Joseph Campbell, Bohater o tysiącu twarzy, Wydawnictwo Nomos, Kraków.

Joseph Campbell, 2013, Bohater o tysiącu twarzy, Wydawnictwo Nomos, Kraków.

Joseph Campbell, 2019, Potęga mitu, Wydawnictwo Znak, Kraków.

Nick Owen, 2011, Magia Metafory. 77 opowieści dla Trenerów, Nauczycieli i Myślicieli, Wydawnictwo Metamorfoza, Wrocław.

 

Artykuł jest częścią kart opowieści wydanych w ramach projektu "Myślenie wizualne w edukacji globalnej"

Projekt jest współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych w 2020 roku,